Oude spoorlijnen en kanalen vormen in veel landen de ruggengraat van het snel groeiende nationale fietsnetwerk. Vooral in het buitenland zijn de sporen hiervan zichtbaar.
België
Zo’n twintig jaar geleden begon België met een investeringsprogramma voor fietsers. In onbruik geraakte spoorlijnen en jaagpaden werden omgetoverd tot een netwerk van autovrije fiets- en wandelpaden: het Réseau Autonome Voies Lentes (RAVeL). Het netwerk van voies lentes (langzame wegen) omvat inmiddels meer dan 1.000 kilometer.
Een hele mooie route, dicht bij de Nederlandse grens, is RAVeL L38. Via deze route van zo’n 35 kilometer lang kom je door het prachtige Land van Herve. Je fietst langs oude dorpjes en stationnetjes. Deze ‘langzame weg’ eindigt bij het station van Hombourg, nu een restaurant. Een andere bijzondere route gaat langs de oude Vennbahn en leidt je door drie landen. Hierbij fiets je namelijk van het Duitse Aken door België naar Troisvierges in Luxemburg.
Frankrijk
Het nationale netwerk van fietspaden in Frankrijk is ruim 10.000 kilometer lang. De Fransen maken onderscheid tussen voies vertes en véloroutes. Voies vertes zijn vrijliggende fietspaden (routes en site propre), terwijl de véloroutes ook gebruikmaken van bestaande (verkeersluwe) wegen. De voies vertes zijn in de meerderheid. Ze zijn vrijwel allemaal aangelegd op voormalige spoorlijnen en oude jaagpaden.
De Voie Verte du Bourgogne du Sud volgt de oude spoorlijn van Chalon-sur-Saône via Cluny naar Mâcon. In het prachtige landschap zie je romaanse bouwkunst, kastelen en wijngaarden. Daarnaast kom je eindeloze mogelijkheden tegen om lekker te eten. Onderweg kom je onder meer door de 1,6 kilometer lange tunnel van Bois Clair. Dit is de langste tunnel van alle voies vertes in Frankrijk.
Duitsland
Duitsland kent al meer dan 600 fietsroutes op verlaten spoorbanen (Bahntrassenradwege). Ze hebben een totale lengte van meer dan 4.400 kilometer. Bahntrassenradeln is in Duitsland inmiddels een geaccepteerd werkwoord.
Met zo’n 94 kilometer is de Vulkan-Radweg de langste route. Het fietspad volgt de afdruk van de voormalige Oberwaldbahn, in het gebied van de Vogelsberg ten noordoosten van Frankfurt am Main.
Spanje
Spanje kan bogen op 7.600 kilometer aan overwoekerde en verlaten spoorlijntjes. Tot op heden hebben de spoorwegmaatschappijen en lokale overheden 1.900 kilometer spoorlijn omgetoverd tot fietspad.
De langste spoorbaanfietsroute van Spanje is de Via Verde Ojos Negros, die door het achterland van Valencia kronkelt. Het pad volgt een oude mijnspoorweg van bijna 160 kilometer lang tussen Teruel in het binnenland en de havenplaats Sagunt. Of kies voor de avontuurlijke Via Verde de la Sierra tussen Sevilla en Malaga. Hier fiets je 36 kilometer lang over viaducten en door een dertigtal tunnels.
Groot-Brittannië
Groot-Brittannië is een land met een grote dichtheid aan stilgelegde spoorwegen en kanalen. Het van oorsprong weinig fietsvriendelijke eiland heeft inmiddels al zo’n 25.000 kilometer fietsroute. De meeste van deze rail trails liggen in het zuiden van Engeland. Zo zijn er de Cuckoo Trail in Kent en de Camel Trail in Cornwall. Maar ook in andere delen van Groot-Brittannië vind je mooie fietsroutes.
In Ierland bijvoorbeeld ligt de 42 kilometer lange Great Western Greenway. De route loopt over het tracé van een in 1890 aangelegde en in 1937 weer gesloten spoorlijn van Westport naar Achill in county Mayo. Vooral de schitterende uitzichten over Clew Bay maken je fietstocht hier bijzonder.
Tekst en foto’s: Kees Volkers, Victor Lansink en Creative Commons
Bron: Fietsersbond (www.fietsersbond.nl)