Het houten dek begint te trillen, de ruim 400 pk sterke dieselmotor in de romp van het witte stoomschip komt op gang. Langzaam baant MS Östanå, gebouwd in 1906 en met 35 meter groot genoeg voor 150 passagiers, zich met zijn stompe boeg een weg door het kabbelende havenwater van de Zweedse hoofdstad Stockholm, richting zee.
Varen door de scherenkust
We laten de prachtige straat Strandvägen met veel deftige panden en chique winkels achter ons. Rechts glijden de stadseilanden Skeppsholmen en Kastellholmen met hun markante gebouwen voorbij. We varen door de scherenkust, het vrijetijdsparadijs met tig duizend eilanden ten oosten van metropool Stockholm.
We zijn gisteren in de stad aangekomen met de camper en rechtstreeks naar de camperplaats Långholmens Husbilscamping gereden. Die heeft ongeveer 60 plaatsen met stroom, sanitair en een winkeltje en ligt aan het smalle Pålsundet-kanaal met zijn vele bootjes op het stadeiland Långholmen. Dat er een hoog viaduct overheen loopt, zien we gezien de gunstige ligging door de vingers. Metrostation Hornstull ligt op maar een paar honderd meter afstand, binnen een paar minuten ben je daar vandaan in het oude stadscentrum Gamla Stan.
Richting centrum
In plaats van de metro kun je vanaf de camperplaats ook heel gezellig te voet of met de fiets richting centrum gaan, over de oeverpromenade langs de Riddarfjärden. Als Långholmen volgeboekt is (tijdig reserveren!) of gesloten (vanaf half september), kun je met je camper terecht op de naburige Tantolundens Husbilscamping.
Voor wie met een caravan reist of een camping prefereert, is Bredäng Camping Stockholm het meest gunstig gelegen. Deze camping ligt op 9 kilometer van het stadscentrum en is met het openbaar vervoer bereikbaar. Wat je pertinent niet moet doen: met je camper of auto-caravancombinatie het centrum betreden – de straatjes zijn er akelig nauw en parkeerplaatsen zijn er amper.
Fraais in Stockholm
Stockholm heeft heel veel fraais in petto. De veertien eilanden waarop de stad is gebouwd worden verbonden door 53 bruggen. Het stadsoppervlak bestaat voor maar liefst een derde uit water, en nog een derde is groen. De stad telt circa 2 miljoen inwoners, van wie bijna de helft in het centrum woont.
Als je door het oude stadshart Gamla Stan slentert, merk je al snel hoe goed de sfeer is, ondanks de hordes bezoekers vanuit de hele wereld. Op het centrale plein Stortorget, in de schaduw van het Nobelmuseum, genieten toeristen op een terrasje of luisteren ze naar de straatmuzikanten. Om vervolgens verder te wandelen, bijvoorbeeld naar het geweldige stadsslot, door het rijksdagcomplex richting opera en Nationalmuseum. En overal voel je een zachte zeebries, hoor je meeuwen krijsen en klinken de sirenes van de stoomschepen.
Stoomschip
Vandaag bevinden wij ons op zo’n stoomschip en varen we verder langs de scherenkust. De archipel bestaat uit zo’n 30.000 kleine en grotere eilanden en eilandjes (maar een klein deel is bewoond), die zich over een gebied van 100 kilometer vanuit de kust uitstrekken en voor zowel locals als toeristen een betoverende vrijetijdsbesteding betekenen.
Een vloot kleine veerdiensten vaart af en aan tussen de eilanden, en verder stikt het er van de zeil- en motorbootjes, kajaks en eerbiedwaardige oude stoomboten zoals de witte oldtimer Östanå, die garant staan voor mooie rondvaarten. Aan boord van ons schip zijn er diverse drankjes en snacks verkrijgbaar en is er zelfs een heus restaurant met een goede keuken, waarvoor je wel vooraf dient te reserveren.
Eilandjes
We passeren het eiland Tegelön met zijn aantrekkelijke vakantiehuisjes, varen vervolgens langs de noordkust van het beboste Tynningö met wellicht de meest noordelijke wijnberg ter wereld. Even later krijgen we het grote eiland Vaxholm in het vizier, met een heuse, zij het kleine stad en een imposant kasteel. Veel kleinere eilandjes dicht bij de stad zijn prachtig groen, tussen de weelderige flora staan her en der rode zomerhuisjes. Zeil- of motorbootjes liggen aangemeerd aan steigers – een vredig stukje wereld met een ongekende charme.
Verliefd geworden op de scherenkust? Met de veerboot zijn tal van andere interessante eilanden te ontdekken, zoals Sandhamn waar dichter August Strindberg nog heeft gewerkt. Of Huvudskär in het zuidoosten, een buitenpost van de Stockholmse archipel die eigenlijk uit zo’n 200 mini-eilandjes bestaat, vele niet meer dan wat kale rotsen die uit het water steken. Hier en daar klampen houten hutten zich vast aan afgeslepen klippen. Hoofdeiland Ålandsskär heeft een markante vuurtoren én biedt de unieke mogelijkheid om er te overnachten, in een voormalig tolgebouw.
Een paar eilanden vlak bij het vasteland zijn bereikbaar per dam of brug, zoals Vaxholm en Galö, en hebben ook goede campings. Wel zo lekker om een paar dagen buiten het stadsgewoel te bivakkeren. Eén ding is zeker: dit is niet ons laatste bezoek aan de veelzijdige metropool Stockholm en de interessante scherenkust.
Vasa-museum
Eventjes genoeg van de levendigheid van Gamla Stan of de natuurbeleving van de archipel? Voor een portie hoognodige cultuur kun je uiteraard terecht in de nationale musea en het stadsslot van Stockholm, maar ook het Vasa-museum op het eiland Djurgården is een bezoek waard. Middelpunt is het antieke oorlogsschip Vasa, het enige bewaard gebleven schip in zijn soort uit de zeventiende eeuw.
De omvang en pracht en praal van het schip zijn overdonderend. De romp alleen al is versierd met zo’n 700 figuren en ornamenten. In het museum is uitgebreid gedocumenteerd waarom het schip ooit zonk en hoe het voor komende generaties uitvoerig is gerestaureerd.
Tekst en foto‘s: MPS, Thomas Zwicker