Langzaam rijst de opkomende zon boven de horizon en kleurt de aarde diep oranje. Lange schaduwen vormen de laatste resten van de duisternis als de dageraad aanbreekt. Ze worden al snel steeds korter.
Woestijn in de vroege ochtend
De woestijn in de vroege ochtend. Helder en koel is de lucht, en het is muisstil. Alleen het zacht pruttelen van de espressoketel op het gascomfort zorgt voor achtergrondmuziek, als een symfonie uit een andere wereld.
Het vroege opstaan was de moeite waard. We hadden de campingstoelen al klaar gezet voor de camper. Het stille schouwspel wordt een echte film in een enorme cinema. De natuur ontvouwt haar palet, ieder moment verandert die van kleur en ons blikveld wordt overspoeld met steeds wisselende panorama’s.
De avond ervoor had het zowaar kort geregend, en het water verdween direct in de droge, gebarsten grond. Nu stijgt de damp als een vage nevel in slierten uit de aarde tot over de heuvels, terwijl de zon daar steeds sneller een einde aan maakt. Het licht wordt helderder, harder, heter. De woestijn ontwaakt.
Net als in de film
Scènes als deze stromen meestal thuis via de televisie de huiskamer in. Het zijn opnames uit Utah, Arizona of Nevada, impressies uit een andere wereld. Laten we eerlijk zijn: wie heeft er na het zien van zo’n film nooit van gedroomd om ooit nog eens met een camper door dit adembenemende Noord-Amerikaanse landschap te mogen reizen?
Overal oneindige steppen en woestijnen tussen bizarre rotsformaties, onverharde wegen die nergens heen lijken te gaan. En bloedrode zonsopgangen. Normaal gesproken liggen deze droombestemmingen vele duizenden kilometers van ons vandaan. Nu niet. En ook staat er geen XXL camper van ‘Cruise America’ achter onze campingstoelen. We zijn hier met onze eigen oude, trouwe camper.
Van Game of Thrones tot James Bond
We zijn dan ook niet in het Wilde Westen. Onze reis bracht mijn vrouw, zoon en ik niet naar een nationaal park in de Amerikaanse wildernis. Nee, in plaats daarvan zijn wij in… Spanje! Beter gezegd: in het natuurpark Bardenas Reales in de provincie Navarra.
Maar deze weinig bekende reisbestemming in het noorden van het Iberische schiereiland doet sterk denken aan het Wilde Westen. Heuvels van zandsteen en keileem, vreemde sculpturen van lichtgekleurde bergen en hoge steenplateaus. We zouden helemaal niet verrast zijn als er straks een grote kudde langs komt denderen, begeleid door stoffige cowboys met elk een grote Stetson hoed op, laag over hun gezicht getrokken.
Dat is niet eens zo’n gekke gedachte. De woestijn van Bardenas Reales is al jaren geleden ontdekt door de filmindustrie. Beroemde filmhelden als Cary Grant, Frank Sinatra en Sofia Loren draaiden hier al in 1957 de avonturenfilm ‘Pride and Passion’. Ook de makers van ‘Game of Thrones’ waren bekend met de schoonheid van dit landschap, en Pierce Brosnan alias James Bond achtervolgde een stel schurken door deze okerkleurige heuvels in ‘The World is not enough’.
Oude gletsjervallei
Maar het waren vooral natuurbeschermers die de waarde van dit 415 vierkante kilometer grote gebied van Bardenas Reales op hun waarde wisten te schatten. Het grootste gedeelte van dit bizarre landschap is al sinds 1999 een door de Unesco beschermd natuurgebied.
Op 7 november 2000 werd het uitgeroepen als officieel erkend biosfeer reservaat. Terecht, want dit eenzame stukje Spanje op vier uur rijden van de Pyreneeën is met zijn surrealistische landschappen een magische plek.
Het landschap is ooit ontstaan toen er water vanuit de Pyreneeën naar de Middellandse Zee stroomde, en de grond daarna in verschillende stadia erodeerde. Toen werden ook de voor deze streek zo typische ‘barranco’s’ (droge rivierbeddingen) gevormd, en hun karakteristieke bergen. Zoals de Castil de Tierra en de Barranco Grande. De Bardenas Reales zijn een restant van een gletsjervallei in het stroomgebied van de Ebro.
Zeldzame dieren en planten
De klimatologische omstandigheden in deze woestijnwereld creëerden een habitat voor zeldzame dier- en plantensoorten. In de zomer is het er droog en heet, de zon brandt aan de hemel en de temperaturen lopen vaak op tot waarden van dik boven de 40 graden. Het kleine beetje regen dat in de wintermaanden valt is net voldoende voor planten als sint-jans-kruid, tijm en jeneverbes.
Met een beetje geluk kun je met een verrekijker gieren en adelaars cirkels zien trekken boven in de diepblauwe lucht. Elk najaar drijven herders hun schapen het park in. Als er sneeuw valt in de Pyreneeën is er in de Bardenas Reales nog voldoende voedsel voor ze te vinden.
Uniek landschap
Een bezoek aan dit in Europa zo unieke landschap is elke kilometer de moeite waard. Het ligt circa 100 kilometer ten zuiden van Pamplona. Er zijn diverse opties om het natuurpark Bardenas Reales te bereiken. Vanuit het aan de Franse Atlantische kust gelegen Biarritz is het iets minder dan drie uur rijden. Als je uit de richting van Barcelona komt moet je een goed uur langer rekenen.
Vanuit het noorden komend rij je door het beroemde wijnbouwgebied van Rioja en passeer je Pamplona. Vanuit het oosten gaat de route via Zaragoza. Dat is een bezienswaardige stad aan de oever van de Ebro rivier. Zaragoza heeft een mooi centrum met de barokke Basilica de Nuestra Señora del Pilar, een beroemd bedevaartsoord met een schrijn van de maagd Maria. Er is dus genoeg te zien onderweg.
Schietoefeningen en straaljagers
In het informatiecentrum bij de ingang van het park kunnen bezoekers alle informatie vinden. Zoals tips voor wandelingen en mountainbike-tochten. Door het park loopt ook een onverharde weg die met een camper goed te berijden is. Die weg vormt een cirkelvormige route, waarvoor je overigens wel goed de tijd moet nemen. Een deel van het park is een militair oefengebied, en daardoor niet toegankelijk.
Af en toe zijn daar schietoefeningen, en wordt er laag met straaljagers gevlogen. Het Spaanse Ministerie van Defensie betaalt voor het gebruik van dit gebied, en het geld gaat naar de omliggende dorpen en het onderhoud van het gehele park. In de Bardenas Reales zelf zijn geen dorpen of steden.
Saloons en souvenirs
In het stadje Arguedas, niet ver van de ingang van het park, is een eenvoudige maar goed onderhouden camperplaats aangelegd. Vlak daarbij liggen de oude grotwoningen die tot in de jaren zestig nog bewoond werden. Een bezienswaardigheid. Op de camperplaats kun je ontspannen overnachten, maar in het park zelf is dit niet toegestaan.
Arguedas is een wat slaperig aandoend stadje. Afgezien van het feit dat hier de kunstenaar Antonio Loperena werd geboren, lijkt er op het eerste gezicht weinig te beleven. Maar daarin vergissen wij ons. We zien zeker een dozijn bars, waarin Spaanse senioren zich al rond het middaguur verzamelen voor hun sociale leven. Het zijn geen saloons, maar ook hier leeft de woestijn op z’n Amerikaans, zij het op een heel andere manier.
De dag in het natuurpark heeft een overweldigende indruk op ons gemaakt. En in alle hoeken en gaten van de camper heeft zich een laagje fijn, poederachtig zand verzameld. Nemen we toch een stukje woestijn als souvenir mee.
Hoe groot is de Bardenas Reales?
De Bardenas Reales strekken zich uit over 415 vierkante kilometer in het zuiden van de provincie Navarra. Hoofdstad van deze Noord-Spaanse autonome provincie is Pamplona.
Bardenas reales Information Centre:
bardenasreales.es
Navarra toeristenbureau:
visitnavarra.es/en/bardenas-reales spaans
Verkeersbureau:
spain.info
Beste tijd van het jaar voor de Bardenas Reales
De ideale reistijd is van april tot in juni, en van september tot eind oktober. In september vindt in de stad Carcastillo het festival van La Sanmiguelada plaats, om de terugkeer van de schapen uit de Pyreneeën te vieren. In de zomer kan het in dit gebied erg heet worden, maar ’s winters kan het ook sneeuwen.
Vind jouw ideale camping
Nog op zoek naar jouw ideale vakantieverblijf? Neem eens een kijkje op camping Bardenas. Het natuurreservaat Bardenas ligt op slechts 18 km afstand van de camping. In de omgeving vind je bodega’s, gastronomie en veel cultuur, waaronder de kastelen van Olite en Marcilla. Het restaurant van de camping is een absolute aanrader. Laat je verrassen en geniet van een onvergetelijke vakantie!