De Oslofjord is een ruim honderd kilometer lange fjord in Zuid-Noorwegen. Het eindpunt van de reis, Kristiansand, ligt op ruim driehonderd kilometer rijden van Oslo waar de reis begint. Met vijfentwintig graden, lichte bries, zon, blauwe luchten en van die ongelooflijke driedimensionale witte wolken is het de ultieme zomerdag. Er zit lichtheid in de lucht. We wandelen door de wijk Aker Brygge, de moderne havenstad van Oslo.
Aker Brygge
Operahuis
Aan de andere kant torent het operahuis met zijn witte gevel en schuine, bewandelbare marmeren daken boven de blauwe fjord. Het Astrup Fearnley Museum of Modern Art is een architectonische blikvanger. Maar ook de prachtige nieuwe huizen, restaurants, bars aan het water en natuurlijk de kleine ijskraampjes dragen bij aan de belevenis van een wandeling door Aker Brygge.
Dineren in Oslo
In het warme avondlicht installeren we ons in een van de prachtige restaurants aan de kust, niet ver van de steiger. De Noorse hoofdstad is de eerste stop op onze reis langs de Oslofjord. Een belangrijk inzicht bij dit eerste diner: in Noorwegen wegen andere zaken mee bij het bestellen in een restaurant dan thuis het geval is.
Wat zullen we drinken?
Vissoep, gegrilde vis met groenten – dat klinkt geweldig. Maar wat drinken we erbij? Water, cola of appelsap? Wijn komt niet eens in ons op, want het kleine glas Italiaanse pinot grigio kost zo’n 10 euro en een biertje is niet veel goedkoper. Als gevolg hiervan zijn onze diners op deze reis altijd sfeervol, vaak erg goed, maar altijd zonder ook maar een druppeltje alcohol. Zelfs de geliefde espresso na het avondeten laten aan ons voorbij gaan. Die en de juiste wijn wachten op ons in de caravan.
Softijs toren in een wafel met warme chocoladesaus
Culinair heeft Noorwegen nog hele andere uitdagingen voor ons in petto. Bijvoorbeeld deze, een hoge softijs toren in een wafel, bedekt met nog warme chocoladesaus. Op het koude ijs stolt de chocolade, maar daaronder begint het onmiddellijk te smelten. En te druppelen. Om het allemaal netjes op te vangen is diepe concentratie vereist.
Eet smørrebrød in Zuid-Noorwegen
Een andere lekkernij die je ook in Zuid-Noorwegen op de menukaart tegenkomt en die je niet mag missen is smørrebrød. Dit rijkelijk belegde boord is van oorsprong Deens maar inmiddels over heel Scandinavië verbreid. Het gerecht is veel meer dan alleen een boterham. Het wordt beschouwd als lunch en wordt zonder uitzondering (!) met mes en vork gegeten.
Recept
Het basisrecept is vrij eenvoudig: dungesneden brood, boter en zout. Dan zijn er ontelbare variaties, maar de klassiekers onder het beleg zijn rosbief, haring, zalm of krab, meestal gegarneerd met eieren in rauwe, gekookte of gebakken vorm, mayonaise, kruiden en groenten.
Oslofjord: grillige kustlijn met honderden eilandjes
De Oslofjord is een behoorlijk grillige kustlijn met veel schiereilanden en honderden kleine eilandjes, uitgestrooid over het diepe blauw van de fjord. Verdens Ende betekent zoiets als ‘het einde van de wereld’ en ligt op het zuidelijke puntje van het eiland Tjøme. Niets meer dan een onopvallend dorp aan de unieke scherenkust. Zo zou je hier op de vele eilanden nog heel wat wereldeindes kwijt kunnen.
We overnachten op de eenvoudige Verdens Ende Camping, slechts twee minuten van de zee. De zonsondergang is spectaculair: rode hemel, roze wolken en een heldere lucht, alleen met de wind in de natuur. En het Vippefyr, dat trots op een gladgeslepen rots troont.
Vippefyr
Vippefyr? Ja, dat is de naam van een eenvoudige stenen hut waarvan de dakpunt als draaipunt fungeert voor een lange houten balk. Aan het einde ervan bungelt een grote ijzeren mand. Vandaag de dag is deze leeg, maar toen het gebouw nog als vuurtoren fungeerde werd hij gevuld met brandend hout.
Gelukkig is er plek in het nabijgelegen restaurant en eten we lekkere vis. Daarbij drinken we vandaag troebele appelsap. Tsja. Het uitzicht compenseert alles. Autorijden in het zuiden van Noorwegen is altijd een plezier. De wegen zijn soms smal, maar bijna altijd in goede staat.
Een Vippefyr
Van stadje naar stadje
Onderweg komen we steeds weer mooie plaatsen tegen zoals Tønsberg, Sandefjord, Larvik en Kragerø. We boemelen van stadje naar stadje en van het ene einde van de wereld naar het volgende. Zoveel rust kwamen we eerder zelden tegen. Maar voor ons is Risør de mooiste stad aan de Oslofjord. Aan de rand ervan is een rustige camping.
Rotsoppervlak als hulpmiddel om te navigeren
Hier willen we vooral kijken naar de Risørflekken, een groot rotsoppervlak hoog boven het dorp. Het werd in de zestiende eeuw voor het eerst witgekalkt door Hollandse zeelui. Sindsdien fungeert het als een van veraf zichtbaar navigatiehulpmiddel. Als je hierboven je geliefde kust, brengt dat geluk. Aan onze voeten liggen de prachtige historische oude stad, de redelijk volle gastenhaven en de Stangholmen-vuurtoren in de zon. Eigenlijk is dit uitzicht perfect voor een puzzel van minstens 10.000 stukjes!
Kristiansand
Dan is het de beurt aan Kristiansand, het eindpunt van onze reis. Vierkant, praktisch, stabiel – dat dachten de stadsplanners toen ze in 1641 deze havenstad aanlegden als handels- en militaire basis. Ze volgden een dambordpatroon. Het historische centrum rond het marktplein van Kristiansand – de zogenaamde Kvadraturen – is in zijn oorspronkelijke vorm bewaard gebleven.
Kunststuk van holle rotspoelen
Het Kilden Performing Arts Centre in Kristiansand is pracht van menselijke makelij. Vanaf hier gaan we verder naar de ronde gletsjerpoelen van Sild. Dit kunststuk is in ontelbaar veel jaar gemaakt door de natuur. De holle rotspoelen liggen direct aan zee. Ze werden gevormd door smeltwater van de gletsjers, die hoge druk hadden opgebouwd en in snelstromende wervelingen over de rotsen klotsten. Tijdens onze wandeling vanaf de parkeerplaats in het bos worden we ingehaald door een gezin met tienerkinderen.
Zwemmen in een gletsjerpot
Ze wonen in de buurt en kennen deze ongewone zwemvijvers. De kinderen duiken meteen in de grootste gletsjerpot. Hij is gevuld met zeewater, vijf meter in diameter, ongeveer zes meter diep en perfect cirkelvormig. We zoeken een leuke plek in de buurt, pakken brood en kaas uit en genieten van het uitzicht op het gladgeslepen rotslandschap uit de oertijd. Cola of appelsap erbij? Het maakt ons niet uit – het moment is simpelweg geweldig. Een van de vele op onze tour door het zuiden van Noorwegen.
Vikingschip van 22 meter lang
Voordat je deze reis van Oslo naar Kristiansand zelf gaat plannen, moet je niet vergeten de hoofdstad te verkennen. Zo is een bezoek aan het Vikingskipshuset een aanrader. Hier vind je de best bewaarde Vikingschepen ter wereld. Als grafobjecten moesten de houten boten uit de negende eeuw de overleden Vikingleiders dienen op hun laatste reis.
De houten scheepsskeletten zijn vernoemd naar hun vindplaats. Het meest indrukwekkend is het in 1904 gevonden en uitgebreid gereconstrueerde Osebergschip, 22 meter lang en 5 meter breed. De wrakken van twee andere schepen zijn in gevonden staat bewaard en zijn nauwelijks minder indrukwekkend. Bovendien toont het museum vele andere vondsten uit het leven in het Vikingtijdperk.
Bezoek het achtste wereldwonder in Zuid-Noorwegen
Een andere must-visit in Zuid-Noorwegen is het Telemark-kanaal. Het in 1892 voltooide kanaal werd wel het achtste wereldwonder genoemd. Een technisch meesterwerk is het sowieso. Op een groot deel van het parcours van 105 kilometer werd de rots door handenarbeid weggebikt. Op de route van de zee naar het Flåvatnmeer stijgen de schepen met behulp van meer dan 18 sluizen in totaal 72 meter.
Paradijs voor visliefhebbers
De kampeerder die dol is op vissen moet na Kristiansand nog een uur doorrijden richting Lyngdal/Kvåsfossen. Deze regio is een paradijs voor vissers – bijna nergens vind je zoveel zalm. De ondergrondse visladder bij de Kvåsfossenwaterval is echt uniek, de 35 meter hoge waterval is een van de hoogste van het land. Laag water brengt de legende van de door ‘trollen’ gemaakte ‘potten’ in de rivierbedding tevoorschijn.
Bron: MPS, Tekst: Michael Adler, Foto’s: Joachim Negwer