De avond valt en ergens zingt een zanglijster zijn laatste enthousiaste klanken. Een vink zet met zijn steeds herhaalde ‘vinkenslag’ het achtergrondkoor in. Langzaam verdwijnt de zon achter de horizon en we kijken sprakeloos toe, hoe het licht verandert van goud naar blauw. Voor ons strekt zich een voor het oog oneindige zandvlakte uit; de Sahara. Maar dan wel tussen Soest en Soesterberg in de provincie Utrecht.
Grote zandbak
We verkennen de Lange en de Korte Duinen, samen de Soester Duinen vormend. Een van de grootste zandverstuivingen in ons binnenland met een oppervlakte van pakweg 1000 voetbalvelden groot. Toen in de voorlaatste IJstijd door opschuivend landijs een stuwwal ontstond, bepaalde deze in Midden-Nederland voor een belangrijk deel het landschap. Heel veel later werd dit gebied steeds intensiever gebruikt.
Bomen werden gekapt en schapen graasden de heidevelden af. Dat gebeurde op zo’n grote schaal dat er uiteindelijk niets meer groeide en alleen een zandvlakte overbleef. Die grote zandbak is nu een opmerkelijk natuurgebied dat deel uitmaakt van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Net als in een woestijn is op dat kale zandbed weinig levends te vinden.
Het zijn vooral de randen die wemelen van niet-alledaagse planten en dieren. Overdag koesteren zand – hagedissen zich tussen de heidestruiken in de zon. Hoog in de bomen rennen eekhoorns van tak naar tak. In de avondschemering struint een vos de bosrand af en gluurt een bunzing vanuit een boomholte voorzichtig naar buiten.
Parachutisten
Langs de bosrand bloeien kleurrijke planten als vlasleeuwebek, wilgenroosje en vingerhoeds – kruid. Ze zijn goed bestand tegen de droge omstandigheden en trekken aardig wat insec – ten aan. Een minder alledaagse verschijning is de breedbladige wespenorchis. Een heuse orchidee, maar in tegenstelling tot de tropische exemplaren bij het tuincentrum, met veel min – der opvallende en gekleurde bloemen.
Bekijk je zo’n breedbladige wespenorchis van dichterbij dan raak je – of je wilt of niet – onder de indruk van de fijne nuances in vorm en kleur. Een typische vogel van dit droge biotoop is de boompieper. Onopvallend, overwegend bruin van kleur met gespikkelde borst. Hij heeft de gewoonte om vanaf een boomtop op te vliegen en vervolgens – al zingend – als een parachutist naar de grond te dalen.
Vervolgens vliegt hij de boom weer in en herhaalt zijn baltszang keer op keer. Op de nabijgelegen, niet meer in gebruik zijnde vliegbasis Soesterberg zijn ze parachutisten wel gewend. In voorjaar en zomer is hier de oude landingsbaan afgesloten vanwege de talrijk broedende veldleeuweriken.
Campings
Langs de noordelijke rand van de Utrechtse Heuvelrug zijn meerdere campings te vinden, die zich alle goed lenen om de omgeving te verkennen. Kijk op Eurocampings.nl
Op pad in eigen land?
In elk jaargetijde laat de natuur zich van een andere kant zien. Naast de Soester Duinen bezocht Hans Peeters nog veel meer prachtige locaties. Zoals bijvoorbeeld het IJsselmeergebied.