We hebben net de auto geparkeerd en komen meteen al oren en ogen tekort. In een wilg roept een tjiftjaf voortdurend zijn eigen naam chif-chaf-chif-chaf. Zijn neefje de fitis horen we iets verderop; die zingt een steeds herhaald riedeltje in toonhoogte van hoog naar laag. Verder lijken de twee bruingroene vogeltjes als twee druppels water op elkaar. Het enige verschil is dat de tjiftjaf donkere pootjes heeft en de fitis lichtgekleurde. Plus het onderscheid in muzikaliteit dus.
Korenbloemblauwe keeltje
We wandelen door de Zouweboezem in het hart van de Vijfheerenlanden. Een natuurgebiedje dat je ongemerkt passeert als je over de A27 van Utrecht naar Gorinchem rijdt. Dit kleinste wetland van Nederland kenmerkt zich door brede rietkragen, knotwilgen, moeras en vochtige weilanden, waar in het voorjaar tureluurs en kieviten baltsen.
We spitsen onze oren maximaal. Verscholen tussen het riet zingt luidkeels een rietzanger, terwijl ergens een wekkertje afloopt. Dat is de sprinkhaanzanger, die goed verscholen zijn eentonige snorachtige zang laat horen. Ondertussen noteren we zwartkop, rietgors én koekoek. Een knuppelbrug leidt ons door het riet diep in het gebied.
Plotseling klinkt een melodieus, vlot staccato-achtig lied, afgewisseld met imitaties van andere zangvogels – blauwborst! De jazzmuzikant onder de rietvogels. De vogel zet zich op het topje van een boom en zingt onverstoorbaar verder. Nu zijn de korenbloemblauwe keel en borst prachtig te zien. Publiekslieveling van veel vogelaars.
Purperreigerparadijs
Ons pad voert over de Zederikkade langs het riviertje de Oude Zederik. Eind april kleurt het pad, dat langs een fraai gerestaureerde molen voert, wit en geel door uitbundig bloeiend fluitenkruid en raapzaad. Langs de waterkant bloeien gele lissen en crèmekleurige bloemetjes van moerasspirea. Tot onze vreugde zien we de topattratie van de Zouweboezem overvliegen. Een purperreiger koerst naar het hart van het gebied. Daar bevindt zich de grootste broedkolonie van Nederland.
De vogels pendelen heen en weer tussen de omliggende weilanden en hun nesten in riet en wilgen. Purperreigers zijn kleiner en een stuk zeldzamer dan de blauwe reiger. Eind april komen ze vanuit Afrika gevlogen om hier te broeden. Het Zuid-Hollands Landschap heeft er als eigenaar van het gebied, alles aan gedaan om het ze naar de zin te maken. Riet wordt gefaseerd gemaaid en de omliggende polders zijn flink vernat, zodat er volop voedsel voor ze te vinden is. Behalve mollen en ratten zijn ze verzot op grote modderkruipers, kikkers en salamanders.
Vliegacrobatiek
Boven het open water van de Oude Zederik vliegen zwarte sterns gracieus heen en weer. Zwarte sternkolonies zijn net als die van purperreigers tegenwoordig op een paar handen te tellen. De sierlijke vogels bouwen hun drijvende nesten op de wortelstokken van waterlelies en gele plomp. Om de sterns een handje te helpen hebben vogelbeschermers vlotjes op het water uitgelegd, waar de vogels dankbaar hun nest op bouwen.
Als later in het seizoen de twee of drie eieren zijn uitgekomen, vliegen pa en ma af en aan met allerlei voedzame hapjes. Dat menu varieert van spinnetjes, visjes tot libellen en hun larven. Behendig vliegen de sterns daarvoor laag over het water en oeverplanten. Dreigen ze een prooi net te missen, dan schakelen ze net zo gemakkelijk in z’n achteruit om de beoogde snack alsnog op te pikken. Voor vogelliefhebbers is het een prachtig schouwspel.
Blauwborst
| Kenmerk | Beschrijving |
|---|---|
| Herkenning | Bruine rug, grijswitte buik, blauwe borst, keel en kin |
| Lengte | 13 cm, iets kleiner dan een huismus |
| Geluid | Melodieuze mengeling van heldere klanken met imitaties van andere vogels |
| Voedsel | Zoeken voedsel op de grond, eten insecten en ook regenwormen |
| Gedrag | Zingt tussen het riet en vliegt regelmatig op om zich te laten zien |
| Leefgebied | Moerassen met opgaande beplanting |
| Nest | Goed verstopt tussen vegetatie, laag boven de grond |
| Aantal eieren | 4-7 |
| Broedduur | 13 dagen |
| Vliegvlug | Na 13-14 dagen |
| Trek | Van juli/september naar Iberisch Schiereiland en West-Afrika |
| Voorkomen | Steeds vaker voorkomende broedvogel, totaal 11.000-14.000 broedparen |
Campings
In de Vijfheerenlanden is een ruim aanbod van campings, zoals in de omgeving van Lexmond: De Koekoek, De Grienduil en Ter Leede.
Kijk voor deze en meer campings op Eurocampings.nl
Eropuit
Er is een beperkt aantal parkeerplaatsen aan het eind van de Boezemweg in Ameide. Goede alternatieven zijn de parkeerplaatsen aan de info Veldweg-Driemolenseweg (parallel aan de A27) of aan de Polderweg in Lexmond.
Fietsen op de verharde wegen. Diverse aangegeven wandelroutes voeren door het gebied. Een aanrader in het voorjaar is de Sprinkhaanzangerroute van 13,5 km. Start op het Dorpsplein in Meerkerk.
Voorjaar in Greidhoeke
Winter, lente, zomer, herfst. In elk jaargetijde laat de natuur zich van een andere kant zien. Natuurjournalist Hans Peeters neemt je mee naar bijzondere plekjes in Nederland. Weidevogelgebied de Greidhoeke in Friesland is zo’n parel in ons Hollandse landschap.