Nog even en het kleurenfeest barst los met uit de grond schietende paddenstoelen in vormen van vogelnestjes, aardsterren en aartsengelen. Is het eenmaal écht herfst, dan moet je moeite doen om niet onder de indruk te geraken van de veranderende kleuren om je heen. Niet voor niets is het in deze tijd in de bossen drukker dan op Hoog Catharijne. Vallée de La Hoëgne in de Belgische Ardennen biedt een herfstfestival 2.0 met een kleurenspektakel dat meer wegheeft van een lasershow.
Goudgele schoonheid
Toegegeven, het is niet meteen naast de deur voor een herfstwandeling. Vanuit Utrecht ongeveer 230 kilometer zuidwaarts in krap tweeënhalf uur. Ben je Maastricht eenmaal gepasseerd, dan is het nog zo’n vijftig minuten rijden tot aan het gehucht Jalhay, gelegen onder de rook van Francorchamps.
Een stille bosweg voert ons naar een parkeerplaats aan het riviertje La Hoëgne. Zodra we uitstappen, snuiven we de typische herfstgeuren op van vochtige bossen, rottende bladeren en verscholen schimmels. We lopen stroomopwaarts via een smal voetpad langs het snelstromende riviertje en houten bruggetjes leiden ons steeds verder het domein in. Bomen hangen her en der schuin over het water en bescheiden watervalletjes veroorzaken heuse stroomversnellingen.
De zon tovert de gele herfstbladeren van overal aanwezige beuken om tot gouden lovers. Waar we ook kijken, het is een en al goudgele schoonheid. De ons beloofde kleurencaleidoscoop is echt niet overdreven. Een klein snel vogeltje met een parmantig rechtopstaand kuifje trekt onze aandacht. Hoewel de kuifmees vooral in naaldbossen te vinden is, schuwt hij ook een gemengd bos met loofbomen niet.
Veentaart
Het smalle bospad voert zo nu en dan over grote keien, die langs de oever van La Hoëgne liggen. Door opspattend rivierwater of neergedaalde ochtenddauw zijn ze nat en glad. Stevige waterdichte wandelschoenen zijn hier niet overdreven. In de soms haakse bochten maakt het water snel ronddraaiende bewegingen. Daarop zien we dotten schuim al even snelle pirouettes maken.
Een infobord leert ons dat we hier te maken hebben met ‘veentaarten’. Door de kracht van het water, veroorzaakt door de vele stroomversnellingen, wordt een soort emulsie gevormd. Deze bestaat uit humus, dat microdeeltjes van meegevoerde klei, plantaardige zeepstoffen en onverzadigde vetzuren bevat. Een voor leken ingewikkeld verhaal, maar het is een natuurlijk verschijnsel en het schuim werkt reinigend.
Veentaarten hebben inderdaad iets weg van een rijkelijk met slagroom bespoten progrèstaart. Op een boomstronk vinden we een interessante keutel. Vossen en boommarters deponeren hun drollen graag op markante plaatsen, om hun territorium af te bakenen. Bij nader onderzoek concluderen we dat dit toch het werk van een gewone hond is.
Spaghetti van schimmeldraden
Her en der schieten paddenstoelen uit de grond. Onder de vochtige humuslaag bevindt zich een spaghetti aan schimmeldraden, waaruit paddenstoelen groeien met de meest vreemde kleuren en vormen. Ademloos kijken we naar deze schoonheid van verval. Behalve de gangbare hoed-op-steel-paddenstoelen ontdekken we gekraagde aardsterren en minuscule nestzwammetjes.
Die laatste zijn niet groter dan een halve centimeter en als je goed kijkt, zie je in het trechtertje eitjes liggen. Daarin bevinden zich de zaadjes van het zwammetje. In een witte kluifjeszwam ziet een van ons de vorm van een engel; dat kan niet anders dan een aartsengel zijn.
Onze aandacht wordt getrokken door een flonkerend juweel tegen een omgevallen boomstam. De uitgescheiden vochtdruppels van de ruige weerschijnzwam schitteren in de late zonnestralen. Misschien is herfst wel het mooiste seizoen van het jaar.
Tekst: Hans Peeters
Nederland in vier seizoenen
Benieuwd naar prachtige gebieden in Nederland in de herfst, winter, lente en zomer? Lees dan meer over Nederland in 4 seizoenen op onze website!