Het landschap van de Gers is eigenlijk heel overzichtelijk. In de achtertuin van de Pyreneeën bevindt de bewoonde wereld zich voor meer dan 90 procent op en rondom de heuveltoppen. Het achterland wordt bepaald door uitgestrekte, glooiende bossen en zonnebloem-, graan- en maisakkers, waartussen je in alle rust kunt fietsen en wandelen.
Een dorpje vol met vakwerkhuizen
Redacteur Sander maakte een vierdaagse roadtrip en liet zich verrassen door dit onbekende Zuidwest-Franse departement. De eerste stop is Sarrant, een burchtdorpje van nog geen vierhonderd inwoners met smalle steegjes en opvallend veel vakwerkhuizen.
Op het terras van de lokale bibliotheek en tearoom ineen tegenover de kerk van Sarrant verschijnt een lokale specialiteit voor mijn neus: een tartine aux chocolat. Een boterham met chocola dus, die volledig bedekt is met een centimeter dikke laag van chocolade, crème fraîche en flinke zoutkorrels.
De Drie Musketiers
Na deze goed vullende lunch rijden we via Fleurance en Lectoure richting Condom. Je zou het niet zeggen, maar dit oude bisschopsstadje is met ruim zesduizend inwoners de derde stad van de Gers. De monumentale kathedraal Saint-Pierre uit de zestiende eeuw wordt sinds 2010 permanent bewaakt door de Drie Musketiers.
Een van die musketiers, D’Artagnan, werd geboren in de Gers en daar zijn ze hier nog altijd apetrots op. Condom is daarnaast nog altijd bekend als een van de grootste producenten van armagnac. In mei van dit jaar neemt de consumptie van dit gedestilleerde drankje van witte wijn een flinke vlucht.
Van 10 tot en met 12 mei 2024 staat het stadje aan de rivier de Baïse namelijk in het teken van Bandas, een beroemd, internationaal straatmuziekfestival.
Het ronde dorp
Dag 2 begint om negen uur met een bezoek aan Fourcès, beter bekend als Le village circulaire. Het dorp is ooit opgebouwd rondom een oud kasteel, dat er niet meer staat en heeft plaatsgemaakt voor een bomenpark. Voor het terras van Auberge de Fourcès staat gids David al fietsklaar.
We laten de auto staan en stappen over op de tweewieler. In de eerste kilometers is er maar één vraag die me bezighoudt. Hoe raakt een zestiger uit Engeland verzeild in dit onbekende, uitgestrekte stukje Frankrijk? David is zichtbaar blij met deze vraag. Terwijl hij antwoord geeft, zie ik zijn glimlach groeien.
“Ik werkte jarenlang bij de brandweer in Manchester. We hadden een prima leven, maar waren klaar met de hectiek. Samen met mijn vrouw en kinderen zijn we op de bonnefooi naar de Gers vertrokken. De rust en de natuur zijn hier onovertroffen.”
Na de eerste kuitenbijter passeren we de eerste wijngaard. Mijn aandacht gaat alleen niet uit naar de druiven, maar ook naar de rozen die je hier om de zoveel meter tegenkomt. Waarom groeien er rozen vlak voor een wijngaard? David begint al te lachen. “Daaraan kun je aflezen hoe het met de druiven gaat. Als ze stevig en kleurrijk zijn, dan weet je dat de druiven goed zijn. Zijn de rozen droog, dan is er iets aan de hand en heeft de plant bijvoorbeeld last van insecten.”
Larressingle heeft heel wat weg van Carcassonne.
Klein Carcassonne
Na amper vijf kilometer fietsen is het al tijd voor de eerste echte stop bij Domaine Chiroulet in Larroque-sur-l’Osse. Uiteraard maakt de familie Fezas naast rosé en rode wijnen ook armagnac. Ik neem voor de allereerste keer een kleine slok – zonder er erg in te hebben dat het alcoholpercentage op 42,5 procent ligt – en voel het minutenlang nabranden. Exclusief geschikt voor de liefhebber zullen we maar zeggen.
Vanuit het wijndomein zoeken we het heel geleidelijk aan weer wat hogerop richting Larressingle. Dit ommuurde stadje uit de Gallo-Romaanse tijd staat bekend als Klein Carcassonne. Tijdens de Tour de France 2023 was deze kleine vesting nog het decor van een van de afleveringen van het tv-programma De Avondetappe bij de NOS.
Larressingle is één groot openluchtmuseum. Je hebt echt het idee dat je de middeleeuwen binnenstapt. Dat gevoel is in de zomer alleen maar sterker als er tussen maart en november schietdemonstraties zijn en er in de buurt een belegeringskamp wordt opgebouwd.
Bedevaartsroute naar Santiago
Terug in Fourcès zetten we de fiets op standaard en stap ik weer in de auto. Na een korte tussenstop in Montréal-du-Gers voer ik op de navigatie de abdij van Flaran in Valence-sur-Baïse in, die bekendstaat als een van de best bewaarde abdijen van Zuidwest-Frankrijk.
In dit complex ben je zo een uurtje zoet. In de romaanse kerk van de abdij stap je bijna zeven eeuwen terug in de tijd. Vanuit de kerk loop je via een stenen trap zo de slaapzaal binnen. Heel handig als de monniken er ’s nachts uit moesten om te gaan bidden. Een andere ruimte die je zeker niet mag overslaan, is de kapittelzaal met zijn marmeren zuilen.
Naast een geschiedenisles over het monnikenleven vind je in de abdij van Flaran meerdere tentoonstellingen over onder andere de bedevaartroute naar Santiago de Compostella. De Gers ligt namelijk op de pelgrimsroute richting het noordwesten van Spanje. Als afsluiter kun je een rondje maken door de kleurrijke, middeleeuwse abdijtuin van waaruit je een mooi uitzicht hebt over het eeuwenoude monnikencomplex.
Antiekmarkt in oud ziekenhuis
De volgende dag ruilen we in Lectoure de auto opnieuw in voor een tweewieler. Een elektrische mountainbike, dus dat belooft wat. Voordat we de helm op doen, loop ik samen met gids Brice de imposante kathedraal Saint-Gervais-Saint-Protais binnen. Lectoure heeft nog geen vierduizend inwoners en is daarmee de zesde ‘stad’ van de Gers.
Het is tekenend voor de ‘Sjers’. In de kleinste dorpen spot je de grootste en meest imposante kerken die je in andere regio’s alleen maar tegenkomt in de grotere steden. Voordat we vanuit Lectoure de geleidelijke afdaling inzetten richting Marsolan, maken we net buiten het centrum van Lectoure kennis met de lokale antiekmarkt, die iedere dag is geopend.
Het volledige binnen- en buitenterrein van dit voormalige ziekenhuis is overgenomen door oude potten, kapstokken, kinderwagens, standbeelden, hobbelpaarden, Peugeot-fietsen en nog veel meer.
Salade Gasconne met foie gras
Over afgelegen en glooiende wegen trekken we via Marsolan – waar het ene na het andere busje stopt om de volgeladen backpacks van Santiago-pelgrims te lossen – naar La Romieu. Net als in Lectoure wordt het dorpszicht bepaald door de lokale kathedraal.
Nog iconischer is het klooster met sierlijke pilaren dat rondom deze kerk is gebouwd. Op het dorpsplein tegenover de kerk kiezen we bij restaurant L’Etape d’Angéline op verzoek van Brice voor een salade Gasconne met foie gras. Deze specialiteit van de regio mag ik niet laten liggen. De volle smaak van het stukje eendenlever kan mij zeker bekoren, maar ligt me na een hap of vier iets te zwaar op de maag.
De Notre-Dame
De volgende dag sluiten we de Tour de Gers af met een bezoek aan de hoofdstad. Na een rondreis van drie dagen over het glooiende, uitgestrekte platteland van de Gers moet ik bij het binnenrijden van Auch wennen aan alle stoplichten en zebrapaden. Als ik aan de westkant van de gelijknamige rivier, die dwars door de stad loopt, de auto parkeer, word ik aan de overkant van de Gers meteen gegrepen door de kathedraal van Auch, die boven alle andere gebouwen uittorent.
De romaanse kerk in het centrum van de stad heeft wel heel veel weg van de Parijse Notre-Dame. Voordat ik de kathedraal van dichtbij zie, maak ik in het Musée des Amériques in de binnenstad kennis met een verrassend grote verzameling kunst en archeologie. Een groot deel van de verzameling stamt uit de precolumbiaanse tijd. Zoals de naam al zegt is een groot deel van de collectie afkomstig uit Amerika.
Bovendien sta je oog in oog met Egyptische voorwerpen, schilderijen van lokale schilders en lokale klederdracht. Via een statige trap met 234 treden, die onderaan wordt bewaakt door D’Artagnan, klimmen we omhoog richting de Notre-Dame van Auch. Vergeet niet om tussendoor een keer om te kijken, want het uitzicht mag er wezen. Dan zie je pas wat voor uitgestrekt en dunbevolkt gebied dit is en begrijp je waarom ze het hier ook wel Toscane noemen.
De Gers
Ingeklemd tussen de Pyreneeën en de Lot ligt de Gers (vernoemd naar de rivier de Gers), een van de dertien departementen die samen de regio Occitanië vormen. Het onbekende departement, dat ook wel Gascogne wordt genoemd, ligt op de route naar bedevaartsoord Santiago de Compostella en kenmerkt zich door glooiende zonnebloem-, graan- en maisvelden.
Het uitgestrekte gebied vol kleine, schattige dorpjes telt eigenlijk maar één ‘grote’ plaats, dat is de hoofdstad Auch – dat je uitspreekt als ‘oosj’ – met zo’n 22.000 inwoners. Vanuit Utrecht is Auch (op een uur rijden ten westen van Toulouse) een kleine 1.200 kilometer rijden. Het noordelijke deel van de Gers maakt ook weer deel uit van de landstreek armagnac, die vooral populair is vanwege het gelijknamige sterke drankje.
Campings in de Gers
Als je toch plannen hebt om te gaan kamperen in de onontdekte parel die de Gers heet, is het wel handig om je alvast te oriënteren op een geschikte campings. Op Eurocampings.nl kun je kiezen uit in totaal 23 campings.