Voor de duidelijkheid, we hebben het dus niet over het ‘Nederlandse’ Friesland. Oost-Friesland is een Duitse grensstreek ten oosten van Friesland in het uiterste noordwesten van de deelstaat Nedersaksen.
Een stevige bries
Bovenop de dijk blaast de wind ons bijna de dikke mutsen van het hoofd. Zeewind drijft het opkomende tij voor zich uit, op de golven dansen witte schuimkoppen. “Een stevige bries,” gromt een visser die in de haven zijn kotter voorbereidt voor de volgende vaart. Meer niet.
In Oost-Friesland is men gewend aan de krachten van de natuur, waarom zouden ze er woorden aan vuil maken? Oost-Friesland in de winter, dat is zee, wind en weidsheid tot aan de horizon. En natuurlijk thee.
Gemengde thee
De smaak van de regio proeven we niet ver van de haven van Emdem, een kleine tien kilometer ten oosten van Delfzijl. Hier duiken we in de wereld van de thee bij het ‘Thiele-Tee-Kontor’. Een mix van wel twintig verschillende soorten thee zorgt voor de kenmerkende krachtige smaak. Alleen een thee die in Oost-Friesland is gemengd, mag de naam ‘Echter Ostfriesentee’ dragen. De bereiding is een ritueel dat je het best tijdens een theeceremonie kan meemaken. Deze worden op vele plekken aangeboden.
Scheefste toren van de wereld
Op smalle, heuvelachtige landwegen gaan we richting de kust, op weg naar Norden. Voordat we daar zijn rijden we de kerktoren van Suurhusen voorbij, ’s werelds scheefste toren. We zien de rood en geel geringde vuurtoren van Pilsum. Het pittoreske vissersdorp Greetsiel is nu niet zo druk als gebruikelijk. We werpen een blik op de twee Hollandse molens net buiten het dorp, en hup, verder naar het noorden.
Theeleuten die Oost-Friezen
De oudste stad van Oost-Friesland is Norden. Het herbergt het Oost-Friese theemuseum. De informatie over de geschiedenis en de betekenis van de geliefde drank wordt hier sinds 1922 op meerdere etages geëtaleerd. Een Oost-Fries drinkt wel 300 liter per jaar – drie keer meer dan de gemiddelde Nederlander.
De zijlhavens Nessmersiel, Dornumersiel en Bensersiel liggen als aan een parelsnoer geregen langs de kust. De namen verwijzen naar de binnenwateren die door een dijk kunnen worden afgesloten. Door de jaren heen zijn ze hier op gasten ingesteld geraakt. Daarnaast wordt er gevist. Krabben en verse vis zijn ’s ochtends direct verkrijgbaar van de boot, later koop je ze ook bij de viscoöperaties.
Getijden: let op je camper
In de haven van Neuharlingersiel stijgen en dalen de schepen op het ritme van de getijden, de dikke houten sluisdeuren worden bij hoogwaterwaarschuwingen gesloten. Hoogwater betekent ook dat de camperplaatsen direct aan de waterlijn niet kunnen worden bereikt. Daar hou je rekening mee door te letten op borden die aangeven waar de uiterwaarden beginnen.
De hemel van Carolinensiel schittert op oudejaarsavond in de kleurengloed van het Nieuwjaarsvuurwerk. De volgende dag zijn de cafés open, zelfs op terrassen buiten stomen de theepotten op koperen stoven. Daarbij eet je een flink stuk ‘Friesentorte’ – veel calorieën, maar goddelijk lekker.
Onverzettelijke Friezen
Tijdens een avondwandeling in Esens weet een plaatselijke politiebeambte de mooiste verhalen te vertellen. Smokkel, intrige en de onverzettelijkheid van de Friezen. Het drassige water in de regio was ooit zo slecht dat het gekookt moest worden. De toevoeging van theebladeren leverde een nationale drank op.
Om te proeven, gaan we naar de stad. ‘Schür am Markt’ in Leer is een van de gezelligste theeplekken van Oost-Friesland. Typerend zijn de fijne porseleinen kopjes. De ‘Ostfriesische Rose’ is nog steeds een van de meest populaire versieringen. Serviezen worden vaak generaties lang doorgegeven.
Noordoostelijke punt
Boven het brede strand van Schillig spookt het. Het is de noordoostelijke punt van het Oost-Friese schiereiland. Achter water en wad lijkt het eiland Wangerooge dichtbij genoeg om aan te raken. Vanuit Jadebusen is het ook niet ver naar Jever, de brouwerij daar heeft een klein museum.
Fakkelzwemmen
‘s Avonds komen we uit in Aurich, waar ze op nieuwjaarsdag fakkelzwemmen. De meer dan honderd zwemmers veranderen de haven in een zee van licht. Bijna tweehonderdvijftig jaar geleden werd hier de theeoorlog gevoerd tegen keizer Frederik II. De Friezen wonnen en sindsdien heeft elke Oost-Fries recht op drie koppen thee per dag.
Theemuseum
Via de Eeuwige Zee, het grootste veenmeer van Duitsland, begeven we ons weer naar het zuiden. Maar niet zonder een goede afsluiting in Leer. Bünting is het oudste theehandelshuis van Oost-Friesland. Het liefdevol ingerichte theemuseum is zeker een bezoek waard.
De bijbehorende winkel brengt je terug naar het midden van de negentiende eeuw. Daarna bezoeken we nog een keer de museumhaven. De wind blaast de voorbijtrekkende wolken tot steeds nieuwe patronen, de lucht is helder. We komen hier zeker terug.
Campings in Oost-Friesland
Zie jij het wel zitten om het andere Friesland te gaan ontdekken? Kijk dan alvast op Eurocampings.eu en zie meteen waar je kunt kamperen.
Bron: MPS, Tekst: Mark Reichel