Allereerst is er een onderscheid tussen de twee belangrijkste gassoorten: propaan en butaan. Op je gasfles staat altijd een aanduiding wat er in de fles kan en mag zitten. Het grote verschil is de temperatuur waarop de gassen nog bruikbaar zijn. Propaan blijft goed werkzaam bij temperaturen tot maar liefst -40 graden. In de praktijk is dat trouwens eerder -30 graden. Maar ook daar kun je zelfs in het noorden van Scandinavië nog mee winterkamperen. Gasflessen uit Noord-Europa zijn bijna altijd standaard gevuld met propaan.
Butaan is niet geschikt voor de winter
Gasflessen uit de zuidelijke landen zijn meestal gevuld met butaan. Butaan werkt niet meer goed bij temperaturen van rond het vriespunt of lager omdat het gas bij die temperatuur van nature vloeibaar is. Butaan is eigenlijk al niet meer handig als het kouder is dan 5 graden. Het vormt dan geen gas meer dat je kunt gebruiken. Butaan is dus niet geschikt als je ook bij lagere temperaturen eropuit trekt. De reden dat ze het in Zuid-Europa überhaupt gebruiken is dat butaan goedkoper is in gebruik.
Gasflessen en regels per land
Naast het onderscheid tussen propaan en butaan is het goed om te weten welke soorten gasflessen er zijn. Helaas werken landen in Europa met verschillende systemen voor gasflessen. Elke gasfles heeft weer een unieke aansluiting. Een Nederlandse drukregelaar past vaak niet op een buitenlandse gasfles. Daarvoor bestaan adaptersets zoals de Gimeg Vulset Europa (€ 25,95) met vier verschillende vulnippels.
Jouw Nederlandse groene of grijze gasfles kun je ook maar op een beperkt aantal plekken vullen in het buitenland. Waar kun je dan precies terecht met welke merken gasflessen?
• Benegas: propaan. Alleen omruilen. In Nederland en België.
• Primagaz: propaan. Alleen omruilen. In België. In Nederland maakt Primagaz tegenwoordig deel uit van Benegas, deze gasflessen heten Comfort Steel.
• Campingaz: butaan. Alleen omruilen, in alle EU-landen (behalve in Scandinavië).
• Antargaz: propaan. Alleen omruilen, in Benelux.
• Groene of grijze stalen gasflessen: propaan. Ruilbaar en hervulbaar in Nederland, beperkt hervulbaar in Europa.
Drukregelaar
Als je de gasfles eenmaal gaat gebruiken kun je niet zonder een drukregelaar. Het gas in de gasfles staat namelijk onder hoge druk. Hoe warmer het is, hoe hoger die druk wordt. Als het buiten 30 graden is, kan de druk in de fles wel oplopen tot boven de 10 bar! 1 bar staat ongeveer gelijk aan de standaard luchtdruk. 10 bar betekent dus dat de druk in de fles 10 keer zo hoog is als de luchtdruk.
Veel apparaten die gas gebruiken kunnen die druk niet aan. Het is voor de aangesloten apparaten belangrijk dat, hoe warm of koud het ook is, ze altijd een constante stroom aan gas krijgen. In een gasdrukregelaar zit een beweegbaar membraan. Dat vervormt zo dat hij altijd exact dezelfde gastdruk doorgeeft, ongeacht de temperatuur en de druk in de gasfles. Daardoor ben je altijd zeker van de juist gasdruk voor je apparaten. Let er wel op dat een drukregelaar is voorzien van linkse schroefdraad.
Handige gashulpjes
Wie graag zeker wil zijn van een veilige gasinstallatie kan de GasStop (€ 39,95) gebruiken. Dit handig apparaatje doet drie dingen voor je. Allereerst sluit hij, in het geval van een groot gaslek, de gaskraan voor 100 procent af. Er kan dan simpelweg geen gas meer uit de gasfles stromen. Ten tweede kun je hem gebruiken als lektester. Handig als je bijvoorbeeld net alles hebt aangesloten en je zeker wilt zijn dat er niets lekt. En als laatste is het ook handig dat je hem kunt gebruiken om te zien hoeveel gas er nog in je gasfles zit. De GasStop schroef je altijd direct op je gasfles. Daarna monteer je pas je gasdrukregelaar en gasslang.
Een vergelijkbaar product is de Truma DuoControl CS (€ 169). Dit apparaatje kun je horizontaal of verticaal installeren en sluit automatisch de gasfles zodra de sensor een ongeluk signaleert. Bovendien zorgt het systeem van de DuoControl dat als één gasfles leeg is er automatisch wordt overgeschakeld naar de andere fles.
10 tips voor het gebruik van gasflessen op de camping
1. Gebruik, bewaar en vervoer je gasfles alleen rechtop! Een groot gedeelte van de inhoud is namelijk vloeibaar en kan eruit stromen als de gasfles niet rechtop staat.
2. Gebruik je je gasfles een tijdje niet? Sla hem dan veilig op. Liefst buiten of in een goed geventileerde schuur. Bewaar een gasfles nooit in een kelder of afgesloten ruimte. Eventueel lekkend gas kan dan ophopen en een explosie veroorzaken!
3. Het omruilen en vullen van gasflessen in het buitenland kan soms lastig zijn. Neem bij langere kampeervakanties een extra gasfles mee, dan kom je zeker niet zonder gas te zitten.
4. Kampeer je vaak in hetzelfde land? Dan zou je kunnen overwegen een gasfles te kopen die in dat land gangbaar is. Dan kun je die altijd bijvullen of omruilen.
5. Kampeer je wel eens in de herfst, winter of vroege lente? Zorg dan dat je geen butaan gebruikt maar propaan. Butaan werkt namelijk niet meer bij temperaturen onder de vijf graden.
6. Twijfel je of je gasdrukregelaar, gasslang of gasfles nog helemaal in orde is? Vervang dan altijd de onderdelen of ga met je gasfles naar een vulstation voor controle.
7. Open en sluit de gaskraan op de gasfles nooit met gereedschap, je kunt het mechanisme dan beschadigen. Open en sluit een gaskraan alleen met de hand.
8. Vul nooit een propaangasfles met butaan.
9. Gebruik je een gasfles in de winter? Houd er dan rekening mee dat als de gasfles leeg lijkt, hij nog wel gas zal bevatten. Door de lagere temperatuur is de druk lager. Sluit een gasfles dus altijd af als je hem niet gebruikt, ook al lijkt hij leeg!
10. Staat jouw gasfles in de disselbak van je caravan of de garage van je camper? Zorg er dan voor dat de ventilatieopeningen in de bodem altijd vrij zijn! Dek die nooit af tegen bijvoorbeeld kou of tocht. Anders kan eventueel lekkend gas niet weg en hoopt het zich op.