Keuzes maken
Zelfs als je een fiets zonder aandrijving wilt kopen, sta je voor een moeilijke keuze. Wat voor soort fiets moet het worden? Van welke fabrikant? Met welk versnellingssysteem en met welk type remmen? Het is niet makkelijk daar zomaar een antwoord op te geven. Bij de aanschaf van een e-bike is het nog een tandje moeilijker. De vaak doorslaggevende extra vraag is namelijk: welke motor moet erop zitten?
Er is meer dan Bosch
De meest gehoorde naam hier is Bosch. De fabrikant uit Stuttgart heeft zich als marktleider in e-bike-aandrijvingen gepositioneerd. Maar de concurrentie timmert flink aan de weg. Shimano bijvoorbeeld, die al over ruime ervaring als fietscomponentenfabrikant beschikt. Het Japanse bedrijf weet als geen ander zijn aandrijvingen te combineren met huisgemaakte systemen. Het resultaat is een reeks intelligente e-machines. Daarnaast verschijnt Shimano in 2019 aan de start met drie nieuwe motoren: het instapmodel Steps E5000, de E6100 voor stads- en toerfietsen en de E7000 voor e-mountainbikes.
Ook Brose beschikt over een breed assortiment aan aandrijvingen. De leverancier van auto-onderdelen beslaat met zijn motoren het hele scala aan e-biketoepassingen: van stad, via de toerfiets en mountainbike tot aan de snelle pedelec. Recente aanwinsten binnen de motorvloot van Brose zijn de Drive C voor de stad en de lichte Drive S Mag voor het snellere werk.
Verdere concurrentie op de motormarkt komt uit het verre oosten, zoals Yamaha en Panasonic. Beide bedrijven experimenteerden al op het gebied van e-bikemotoren lang voordat de e-bikehype een vlucht nam aan het begin van dit decennium. Vandaag de dag vind je Yamaha-aandrijvingen in veel elektrische fietsen van Giant of Haibike en zijn talrijke pedelecs van Flyer uitgerust met motoren van Panasonic. Derby Cycle heeft zelf het eigen Impulse System ontwikkeld. Deze motoren zijn onder andere terug te vinden in elektrische fietsen van de bekende Derbymerken Kalkhoff en Raleigh.
Hier beneden bieden we een uitgebreid overzicht van alle belangrijke e-bike-aandrijvingen die momenteel verkrijgbaar zijn.
1. Bosch – Bewezen e-power
Voor het seizoen 2018 presenteerde de marktleider in e-bike-aandrijvingen zijn nieuwste noviteiten: de herziene Active Line- en de Active Line Plus-motoren. Beide aandrijvingen maken indruk met hun natuurlijke afstemming en hun stille werking. Met 2,9 en 3,2 kilogram zijn ze de lichtste motoren van Bosch. Met maximale koppels van 40 en 50 newtonmeters worden ze vooral gebruikt in stadsfietsen. Een beetje krachtiger is de Performance Line-aandrijving met een maximum van 63 newtonmeter. Deze maakt al sinds 2014 deel uit van de portefeuille van Bosch en is daarmee de motor met de meeste dienstjaren in de huidige line-up.
Performance Line
Bosch biedt ook de Performance Line Speed-variant aan voor snelle pedelecs, met een nominaal vermogen van 350 watt. De krachtigste motor van Bosch is de Performance Line CX. Deze heeft een koppel van 75 newtonmeter en is ontworpen voor off-road-gebruik. De motor is niet een van de stilste apparaten op de markt, maar overtuigt door zijn kracht. Sinds het seizoen 2018 beschikt de CX met de e-MTB-modus over een speciaal ondersteuningsniveau. De motor past het vermogen dynamisch aan de prestaties van de bestuurder aan. Tijdens steile klimmen ondersteunt hij sterker, op het vlakke levert hij minder kracht. Voor het seizoen 2019 heeft Bosch de CX-motor ook van een krachtiger ondersteuning voorzien, wat vooral e-mountainbikers op steile, ontoegankelijke terreinen helpt.
Accu’s en displays
Steeds meer fabrikanten bouwen de 500 wattuur sterke Powertube-accu in het frame van hun Bosch-e-bikes. Maar ook de op het frame te plaatsen Powerpacks zie je nog geregeld, meestal in de 500 wattuurversie. Daarnaast biedt Bosch een zogenaamde dual battery-oplossing aan met 1000 wattuur. Bosch heeft vier displays in de aanbieding. Het grotere Intuvia-scherm wordt voornamelijk geplaatst op e-bikes die zijn ontworpen voor comfort. Bij sportieve fietsen wordt meestal de kleinere Purion- of de nieuwe, kleurrijke Kiox-display geïnstalleerd. Daarnaast heeft Bosch de Nyon – een display met veel extra functies.
2. Shimano – Veel nieuwe dingen uit Japan
Shimano verdeelt zijn motoren over de categorieën mountainbike en stads-/toerfietsen. Tot de mountainbikemotoren behoren de krachtige Steps E8000 met een koppel van 70 newtonmeter en de E7000 met een maximum koppel van 60 newtonmeter. Beide motoren hebben drie ondersteuningsniveaus (eco, trail, boost), waarbij de trail- en boost-modi ingesteld kunnen worden met behulp van de app E-Tube. Vergeleken met de Performance Line CX e-mountainbikemotor van Bosch, die iets minder dan 4 kilogram weegt, zijn de twee 2,8 kilo wegende Shimano-motoren aanzienlijk lichter en compacter.
Sterker, lichter en zuiniger
Ook in de categorie stads-/toerfietsen biedt Shimano twee motoren aan. De E6000 doet al wat langer mee, in 2019 is de E6100 toegevoegd. Hij is niet alleen sterker (60 in plaats van 50 newtonmeter koppel), maar ook lichter en zuiniger. Beide aandrijvingen bieden de ondersteuningsniveaus eco, normal en high. In combinatie met een elektronische Di2-naafversnelling kunnen bestuurders van een E6000- of E6100-motor genieten van een automatisch versnellingssysteem. In 2019 komt Shimano ook met de E5000, een zeer lichte en compacte motor voor gebruik in de stad. Hij zou slechts 2,5 kilogram moeten wegen en heeft ook drie ondersteuningsmodi.
Accu’s en displays
De batterijen van Shimano beschikken over 504 of 418 wattuur capaciteit. Ze zijn verkrijgbaar als geïntegreerde en als externe variant, de laatste kan op de onderbuis of op het bagagerek. Qua display zijn de Japanners erg flexibel. Er zijn onder andere twee afzonderlijke besturingseenheden beschikbaar: een kleiner display onder het stuur en een iets groter display in het midden van het stuur. Bovendien kan de informatie via Bluetooth op compatibele fietscomputers of op de smartphone worden weergegeven. Zelfs elektrisch fietsen zonder display is een optie.
3. Yamaha – e-bikemotorpionier
Al in 1993 ontwikkelde Yamaha de zogenaamde Power Assist-aandrijving, waarmee het bedrijf op de troepen vooruitliep bij de ontwikkeling van moderne pedelecmotoren. In 2014 kwam onder de noemer Next Generation de PW-variant op de markt. Deze maakte vooral indruk door het kleine formaat en de goede prestaties. Ondertussen heeft Yamaha zijn PW-aandrijving doorontwikkeld. Zo bestaat er nu speciaal voor e-mountainbikers de PW-X-motor, met 80 newtonmeter koppel en een gewicht van 3,1 kilogram de sterkste en lichtste aandrijving in die categorie. In tegenstelling tot de andere Yamaha-motoren, die zijn uitgerust met vier ondersteuningsniveaus, biedt deze als enige een vijfde, de extra power-modus. Onder de naam SyncDrive Pro wordt de PW-X-motor ook gebruikt in e-bikes van Giant. Giant heeft de motor uitgerust met eigen software, waardoor deze nog krachtiger en gevoeliger reageert.
Vier sensoren
Voor gebruik in elektrische toer- en stadsfietsen heeft Yamaha de PW-SE of de PW-TE-motor in de aanbieding. Deze laatste heeft als enige Yamaha-motor vier sensoren. Naast een snelheid-, koppel- en cadanssensor, is de PW-TE uitgerust met een gradiëntsensor. De motor selecteert automatisch het meest aangename ondersteuningsniveau voor de bestuurder, afhankelijk van het routeprofiel. De pedelecmotor PW-45 completeert het assortiment.
Accu’s en displays
Yamaha heeft nu een ingebouwde batterij in de aanbieding met een capaciteit van 600 wattuur. Bovendien biedt Yamaha een op de onderbuis gemonteerde accu van 500 of 400 wattuur en een 400 wattuur bagagedrageraccu aan. Op de Display X wordt het ondersteuningsniveau door een gekleurde ledlamp aangegeven op een klein beeldscherm. De langwerpige Display A en de grotere, gekleurde Display C zijn nieuw. Via een smartphone kun je op deze modellen veel extra functies bedienen.
4. Brose – Natuurlijk en stil
Brose dekt met zijn motoren alle e-biketoepassingen. De nieuwste telg is de Drive C. Dit model uit 2019 is geschikt voor gebruik in de stad. De aandrijving met 50 newtonmeter koppel is niet ingestoken op overmatig vermogen, maar op natuurlijke ondersteuning en soepele respons. De redactie liet zich hiervan overtuigen tijdens tests.
Onopvallend
Naast de Drive C presenteert Brose de Drive T, een motor voor e-toerfietsen en de TF Drive, voor snelle pedelecs. De auto-toeleverancier biedt twee motoren voor e-mountainbikers: de Drive S Alu met een aluminium behuizing en de Drive S Mag met een magnesium behuizing. Laatstgenoemde weegt 2,9 kilogram, niet alleen vijfhonderd gram lichter dan de andere motoren van Brose, hij steekt ook qua prestaties de Drive S Alu naar de kroon en levert dertig procent meer vermogen. Bovendien beschikt de Drive S Mag met de zogenaamde flex power-modus over een nieuw ondersteuningsniveau. Daarin verhoogt de motor zijn vermogen dynamisch, afhankelijk van de hoeveelheid kracht die de e-biker op het pedaal zet. De nieuwe modus biedt een bijzonder snelle respons. Pluspunt bij Brose: alle Brose-motoren werken extreem stil en kunnen onopvallend worden geïntegreerd in het frameontwerp van e-bikes.
Accu’s en displays
In tegenstelling tot andere motorfabrikanten heeft Brose geen eigen accu’s in productie. In plaats daarvan combineert het bedrijf zijn motoren met batterijen van externe accuspecialisten zoals BMZ, Simplo, Phylion of HiTech Energy. Ook de huidige displays en bedieningseenheden produceert Brose niet zelf. Zowel de Brose Comfort- als de Brose Classic-displays zijn beide afkomstig van de Duitse auto-toeleverancier Marquardt. Er is echter verandering op komst. Brose heeft voor de nabije toekomst een eigen beeldschermlijn met verschillende zelfontworpen modellen aangekondigd.
5. Panasonic – Motorpartner van Flyer
Panasonic heeft, net als Yamaha, een lange traditie in de bouw van e-bike-aandrijvingen. Al in het begin van de jaren zeventig presenteerde de fabrikant een e-bikemotor die nooit in productie ging, maar de huidige modellen hebben er veel van weg. Panasonic levert momenteel motoren aan de Zwitserse e-bike-specialist Flyer. In hun line-up van 2019 zijn verschillende middenmotoren geïnstalleerd: de zogenaamde standaardmotor met 75 newtonmeter koppel, de X0-motor met 80 newtonmeter en de GX0-motor, met 90 newtonmeter en 2,9 kilogram de krachtigste en de lichtste van het stel.
Handmatig én automatisch schakelen
Bovendien zijn de pedelecs van Flyer van jaargang 2019 voorzien van een Multi Speed-aandrijving met een koppel van 75 newtonmeter en elektronisch gestuurde versnellingen met twee standen. Bijzonder aan de versnellingen is dat ze handmatig met een schakelaar of automatisch geschakeld kunnen worden. Alle Panasonic-motoren hebben drie ondersteuningsniveaus (eco, standard, high). Flyer heeft daarbovenop een ingebouwde automatische ondersteuningsmodus.
Accu’s en displays
De huidige e-bikes van Flyer zijn uitgerust met Panasonic 432, 540 en 648 wattuur accu’s. Daarnaast bouwt Flyer ook eigen batterijen, die geïntegreerd zijn. Flyer heeft op zijn e-bikes twee kleurendisplays geïnstalleerd: de grote D1 van 3,5 inch en de kleinere D0 van 2 inch.
6. Impulse – Derby Cycles standaardaandrijving
Derby Cycle installeert de Impulse al sinds in 2011 in e-bikes van de merken Kalkhoff en Raleigh. Het was de eerste middenmotor die kon worden gecombineerd met een terugtraprem. Tegenwoordig zijn de pedelecs van Derby uitgerust met een verscheidenheid aan Impulse-motoren, waaronder de Impulse 2.0 met 70 newtonmeter koppel en drie ondersteuningsniveaus. De grote kracht van de Impulse 2.0 is de zogenaamde shift sensor-technologie: elektronica vermindert de ondersteuning tijdens het schakelproces, wat zorgt voor soepel schakelen. De Impulse EVO wordt geleverd met 80 newtonmeters en vier ondersteuningsmodi.
Veel stiller
Ten opzichte van de 2.0 werkt de EVO veel stiller. De opvolger EVO Next onderscheidt zich van zijn voorganger door nieuwe displays en batterijen. Derby biedt ook de Impulse EVO RS aan voor sportief gebruik. Hij levert meer kracht in vergelijking met de EVO. Impulsemotoren zijn ook verkrijgbaar in een pedelecversie met een nominaal vermogen van 350 watt.
Accu’s en displays
Batterijen voor de Impulse 2.0, EVO en EVO Next zijn beschikbaar vanaf ongeveer 400 tot 600 wattuur. De Impulse EVO RS wordt gecombineerd met een geïntegreerde batterij met een capaciteit van 500 wattuur. De displays van de EVO-aandrijving bieden ook een navigatiefunctie.
Bron: MPS, foto’s: Benjamin Hahn, tekst: Holger Schwarz